Dawno, dawno temu, w czasach niemalże antycznych – czyli w
czerwcu – zapoznaliśmy się z kilkoma angielskimi rzeczownikami łacińskiego pochodzenia,
które po dziś dzień zachowały odmianę w liczbie mnogiej z czasów Seneki i
Cycerona. Jednakże łacina, jakkolwiek popularna i wszędobylska (mimo swej
niezaprzeczalnej lingwistycznej martwoty) nie jest jedynym antycznym językiem
panoszącym się w angielskich słownikach, a to za sprawą greki – z którą też
częstokroć bywa mylona. Dziś poznamy prawidłowe końcówki liczby mnogiej
rzeczowników zrodzonych w kraju filozofów zamieszkujących beczki i nigdy niewchodzących
do tej samej rzeki. Co ciekawe, wielu native speakerów instynktownie rozpoznaje
antyczne pochodzenie owych słów, lecz błędnie utożsamiają je z językiem
łacińskim, stosując niepoprawne końcówki liczny mnogiej. Wstyd jak nic. Aby
uniknąć demaskującego brak kompetencji faux pas, proponuję rzetelne zapoznanie
się z kilkoma najpopularniejszymi przykładami reliktów greki w języku
angielskim, ich obecnym znaczeniem i formami liczby mnogiej.
Stigma
Here’s a
word whose original plural has taken on a different meaning with the result
that stigmata and stigmas mean different things. A stigma is
some kind of negative mark. It is usually used figuratively and its plural form
is stigmas.
- In the first half of the twentieth century a woman was ruined by the stigma of an illegitimate child.
- That businessman was never able to overcome the stigmas of having embezzled company funds and running away to Mexico.
The
original plural stigmata refers to the crucifixion wounds of Christ and to the
marks of these wounds as they have reportedly appeared on the bodies of certain
Christian mystics (although scientifically the whole issue is a bit fishy…).
- People reported to have experienced stigmata include Francis of Assisi and Catherine of Siena.
Dogma
Just as in
the case of stigma, the original plural was dogmata, but the form dogmas has
prevailed. However, the well-known adjective dogmatic comes from the Greek
plural.
- Nowadays, it is surprisingly easy to find shallow dogmas in some new-age societies.
Rhinoceros
You must
admit that the form rhinoceroses sounds a bit unreasonable, doesn’t it? You
might be tempted towards Latin endings: rhinoceroi or rhinoceri, but the
ancient Greek pedigree of the word commands us to use rhinocerotes, the use of
which was considered annoyingly show-offy even in the classic-crazy 1800s. Therefore,
rhinoceroses is in fact the most popular and widely accepted plural, however
silly it may sound.
Climax
This Greek
plural form for climax is usually found in contexts involving the Greek meaning
of the word – ladder – or at least its conceptual derivatives. Yet it did gain
some attention in the 1800s in fancy texts describing literary, musical, and
dramatic climaces (or anti-climaces). It was also used in the 1940s and 50s
Kinsey reports on sexual behaviour in reference to "multiple
climaces." Nowadays we would rather stick to a regular plural – probably because
of the letter x in it, which is definitely more kinky than c and therefore more
useful in reports regarding sex.
Powiązane wpisy:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz