Antyczni Grecy ochrzcili dni tygodnia imionami znanych im ciał niebieskich – słońca, księżyca oraz pięciu planet (poza Ziemią), które z kolei nosiły boskie przydomki: Ares, Hermes, Zeus, Afrodyta i Kronos. Dni tygodnia nazywali Theon hemerai – dniami bogów. Antyczni Rzymianie mało oryginalnie, acz nad wyraz chytrze podkradli pomysł, zastępując grecki panteon swym własnym. Toteż w rzymskim tygodniu mieli swój dzień Mars, Merkury, Jowisz, Wenus i Saturn. Ludy germańskie, w tym plemiona anglo-saksońskie, dokonały kolejnej podmianki, oszczędzając jedynie Saturna, obok którego w kalendarzu zadomowili się Tiu (Twia), Woden (Odin), Thor i Freya (Fria). W okolicach pierwszego wieku naszej ery, Rzymianie rozpoczynali tydzień od soboty, jednakże z czasem kult słońca wezbrał na sile, w efekcie czego drugi dzień tygodnia - niedziela (Sunday) - dopchał się do koryta, oficjalnie zajmując miejsce numero uno. Poniżej znajdziecie krótki opis historii angielskich nazw aktualnie panoszących się w kalendarzach, wraz z ich historycznymi odpowiednikami.
Sunday - Sun's day
Nazwa wywodzi się z łacińskiego dies solis, co oznacza dzień słońca. Dzień ów był świętem celebrowanym przez pogańskich obywateli Republiki Rzymskiej.
- Middle English sone(n)day lub sun(nen)day
- Old English sunnandæg "day of the sun"
Monday - Moon's day
Tym razem zamiast łaciny mamy anglo-saksońskie pochodzenie: monandaeg, czyli dzień księżyca. Niegdyś w drugi dzień tygodnia składano hołd bogini księżyca.
- Middle English monday lub mone(n)day
- Old English mon(an)dæg "day of the moon"
Tuesday - Tiu's day
W kulturze germańskiej/staroangielskiej Tiu (Twia) jest bogiem wojny i nieba, często identyfikowanym z nordyckim bogiem Tyrem.
- Middle English tiwesday lub tewesday
- Old English tiwesdæg "Tiw's (Tiu's) day"
Wednesday -- Woden's day
Z kolei w środę czcimy Odyna, który w mitologii anglo-saksońskiej nosi imię Woden. Woden najprawdopodobniej jest równie charyzmatycznym, co charakternym bogiem, o czym świadczy etymologia jego imienia:
wod "violently insane" + -en "headship"
Jak to się mówi po angielsku: no questions asked…
- Middle English wodnesday, wednesday, lub wednesdai
- Old English wodnesdæg "Woden's day"
Thursday - Thor's day
Ostatnimi czasy Thor zyskuje na popularności dzięki kasowym produkcjom z Hollywood, jednakże ów nordycki bóg piorunów dzierżący młot Miölnir już od dawna robi karierę jako gwiazda każdego czwartku.
- Middle English thur(e)sday
- Old English thunresdæg "thunder's day"
- Old Norse thorsdagr "Thor's day"
Friday - Freya's day
Tym razem czcimy boginię – i to nie byle jaką, choć wciąż nordycką. Freya (Fria) jest bowiem boginią wszystkiego, co dobre, czyli: miłości, piękności, płodności oraz… hmmm… bujnej prokreacji. Jak sami widzicie, nie bez powodu Freya stoi na czele Walkirii i dorobiła się własnego dnia. Jej imię wywodzi się z germańskiego Freo, czyli wolny (free) oraz ukochany, drogi sercu. Często mylona i utożsamiana z germańską/nordycką boginią o imieniu Frigg – żoną Odyna, panią chmur, nieba i miłości małżeńskiej (już bez fajerwerków…).
Staroangielskie frigedæg ma następującą etymologię:
Frige (dopełniacz w liczbie pojedynczej od Freo) + dæg "dzień"
- Middle English fridai
- Old English frigedæg "Freya's day"
Saturday - Saturn's day
I w końcu bóg z mitologii rzymskiej – Saturn. Dzień ku jego chwale w języku anglo-saksońskim zwał się sater daeg, z kolej starożytni rzymianie używali nazwy dies Saturni.
- Middle English saterday
- Old English sæter(nes)dæg "Saturn's day"
Źródła
- William Morris, editor, The American Heritage Dictionary of the English Language, New College Edition, Houghton Mifflin Company, Boston, 1976
- Webster's Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language, Portland House, New York, 1989
- William Matthew O'Neil, Time and the Calendars, Sydney University Press, 1975
bardzo ciekawe zestawienie
OdpowiedzUsuń