On / in / at + street – który przyimek jest poprawny?

Jak to z przyimkami bywa, wszystko zależy od kontekstu. W tym przypadku sprawa jest jeszcze bardziej zagmatwana, jako że Amerykanie (najpewniej na złość, jak twierdzą lingwiści) wykazują zgoła odmienne preferencje od Brytyjczyków, robiąc wszystko na odwrót. Tak czy owak, postaram się ostatecznie i definitywnie roztrząsnąć sporną kwestię przyimków używanych ze słowem street, by nie były Wam straszne czy to na Wyspach, czy u Wujka Sama.

Podawanie adresu

Gdy mówimy o adresach i podajemy jedynie nazwę ulicy, używamy:

• in w British English
• on w American English

Co ilustrują poniższe przykłady:

• They live in Oxford Street. (BrE)
• Cathy works in a library on Rosewood Street. (AmE)

Z kolei gdy podajemy pełny adres – ulicę wraz z numerem – używamy przyimka at zarówno w British, jak i American English.

Mark and Carol live at 14 Baker Street.


Kwestia kontekstu

Przejdźmy do bardziej problematycznych zagadnień, a mianowicie do znaczenia przyimków in/at w kontekście ulicy. Spójrzmy na poniższe zdania:

1. I saw an empty can in the street.
2. I saw an empty can on the street.

Obydwa zdania są poprawne, lecz opisują nieco odmienne zdarzenia. Pierwsze zdanie będzie jak znalazł w sytuacji, gdy spaceruję sobie ulicą po chodniku, podziwiam uroki urbanistycznej zabudowy, wsłuchuję się w terkot silników, coś tam nucę pod nosem, aż tu nagle… Pusta puszka! Na środku chodnika! Pomijając oburzenie powodowane zanieczyszczeniem miejskiego krajobrazu, myślę sobie: Acha, puszka leży na płytach chodnikowych, na powierzchni chodnika, który znajduje się przy takiej a owakiej ulicy. W takim przypadku należy powiedzieć "I saw an empty can in the street."

Powyższy kontekst pokazuje nam, że w wyrażeniu in the street ulica rozumiana jest nie jako płaska powierzchnia jezdni, lecz jako pewien rodzaj zabudowy, składający się z jezdni, chodników, otaczających budynków. Natomiast gdy chcę podkreślić, że dany obiekt znajduje się na powierzchni jezdni, użyję przyimka on:

I saw an empty can on the street.

Czyli idę chodnikiem, słoneczko kreśli falbanki cienia na rzeźbionych fasadach kamienic, pełna kultura, aż tu bach! Pusta puszka na środku jezdni!...